Badania dotyczące pochodzenia naszych idei piękna i cnoty

Badania dotyczące pochodzenia naszych idei piękna i cnoty, Hutcheson Francis

Wydane w 1725 roku Badania dotyczące pochodzenia naszych idei piękna i cnoty Francisa Hutchesona (1694–1746) zawierają dwie najwcześniejsze rozprawy filozofa poświęcone estetyce i moralności. Dzieła Hutchesona, pozostające dotychczas w cieniu dokonań najbardziej znanych myślicieli brytyjskich osiemnastego stulecia, stanowią istotne ogniwo rozwoju ówczesnej filozofii. Chociaż bezpośrednią inspirację dla ich autora stanowi myśl Anthony’ego Ashleya Coopera, trzeciego earla Shaftesbury, Badania wpisują się już w nowy sposób analizowania ludzkiego doświadczenia zaproponowany przez Johna Locke’a. Hutcheson rozwija bowiem Shaftesburiańską wizję ludzkiej afektywności, zmysłu moralnego i spajającej ludzi emocjonalnej więzi, ale jest przy tym myślicielem na wskroś analitycznym, wnikliwie rozplatającym włókna materii ludzkich namiętności, uczuć i afektów. Wiele późniejszych tez, formułowanych przez Davida a, łącznie ze słynnym twierdzeniem głoszącym, że rozum jest i winien być tylko niewolnikiem uczuć, ma swoje źródła właśnie u Hutchesona. Znajomość jego prac pozwala nie tylko zrozumieć przemiany ówczesnej myśli filozoficznej, lecz także bardziej zniuansować ocenę dokonań Oświecenia, epoki niedającej się sprowadzić jedynie do kultu ludzkiej rozumności.