O Alfredzie Tarskim

O Alfredzie Tarskim, Jan Woleński

Alfred Tarski (1901–1983), geniusz logiki i matematyki XX wieku, uważany za jednego z czterech największych logików wszechczasów (obok Arystotelesa, Gottloba Fregego i Kurta Gödela) oraz za jednego z największych matematyków XX wieku. Mówiono o nim, że jego biografia jest zbyt bogata na jednego, nawet bardzo uzdolnionego człowieka. Tarski przez dziesiątki lat utrzymywał wysoką żywotność naukową i uchodził za najaktywniejszego logika matematycznego na świecie. Jego zainteresowania poznawcze skupiały się przede wszystkim na zagadnieniach, takich jak: teoria mnogości, umożliwiająca definiowanie wszystkich struktur matematycznych, metamatematyka, logika matematyczna definiująca język formalny, uniwersalny dla całej matematyki, dalej teoria prawdy, w której Tarski w ścisły matematyczny sposób i po raz pierwszy w historii filozofii, wypracował koncepcję prawdy w precyzyjnych językach nauk dedukcyjnych, a monografia Pojęcie prawdy w językach dedukcyjnych rozsławiła jego nazwisko na świecie zaraz po przetłumaczeniu pozycji na język niemiecki. Praca wywarła znaczący wpływ na formalny rozwój logiki. Kolejne zagadnienie to teoria modeli. Choć jej nie stworzył, przyczynił się do jej rozpowszechnienia, a w Berkeley zorganizował poświęconą jej problemom konferencję. Ponadto zajmował się badaniami nad tzw. czystą uniwersalną algebrą, studiując zależności między systemami algebraicznymi. Podsumowując, Tarski istotnie wpłynął na kształt i rozwój logiki dwudziestego wieku, a także podstaw matematyki, a poprzez badania z zakresu semantyki formalnej i podstaw logiki na epistemologię, metodologię nauk oraz filozofię języka. Stworzył semantykę logiczną, przyczynił się do rozwoju metamatematyki, teorii modeli, osiągnął znaczące wyniki w teorii mnogości, topologii, arytmetyce oraz geometrii.