Terror w powiecie Garwolin 1939-1944

Terror w powiecie Garwolin 1939-1944 , Norbert Bączyk

Prowincjonalny, mazowiecki powiat garwoliński, podobnie jak inne ziemie podbitej w 1939 roku Polski, w czasie II wojny światowej doświadczył niemieckiego terroru.
Działania okupanta miały charakter kompleksowy, dotykały absolutnie każdego aspektu życia mieszkańców.
Niemcy, prowadząc politykę nastawioną na maksymalny wyzysk, a jednocześnie stosując najdrastyczniejsze metody, z ludobójstwem włącznie, stopniowo dezorganizowali i niszczyli tutejszą gospodarkę oraz ludność, którymi – przynajmniej teoretycznie – mieli zarządzać długofalowo. Zagłada Żydów, represje rujnujące i tak ubogą już wieś, jak pozyskiwanie z wielką brutalnością kontyngentów rolnych i wywózki na roboty przymusowe, a także wynikające z niedoborów przestępczość i korupcja na masową skalę prowadziły do rozpadu więzi społecznych.
To wszystko czyniło codzienność mieszkańców okolic Garwolina z dnia na dzień coraz bardziej upiorną. Terror okupanta osiągnął apogeum w latach 1942–1944.

Autor, badając dzieje pojedynczego powiatu – Kreis Garwolin – w przejrzysty sposób ukazuje organizację administracji cywilnej i wojskowej oraz aparat policyjny, a także mechanizmy terroru stosowanego przez Niemców wobec ludności cywilnej w całym Generalnym Gubernatorstwie. Dzięki analizie przypadku jednego Kreishauptmannschaft możemy dowiedzieć się wiele o sytuacji ludności pod okupacją niemiecką. Efekty pracy badawczej autora publikacji są interesujące. Ważną zaletą jest systematyczne i wieloaspektowe przedstawienie zagadnienia na podstawie całego dostępnego zasobu źródłowego.
Opracowanie nie tylko wzbogaca naszą wiedzę na temat mechanizmów sprawowania niemieckiej okupacji na poziomie powiatu garwolińskiego, lecz także przybliża funkcjonowanie systemu okupacyjnego właściwego dla całego Generalnego Gubernatorstwa. - dr hab. Tomasz Chinciński, prof. Instytutu Pileckiego