Inżynierowie Niepodległej

Inżynierowie Niepodległej, Marta Panas-Goworska, Andrzej Goworski

11 listopada 1918 roku Polska po ponad stu latach niewoli powróciła na mapę polityczną Europy. Zazwyczaj podkreśla się trud znanych polityków, dowódców i żołnierzy, którzy walczyli na różnych polach bitew I wojny światowej. Często nie pamięta się jednak o wszystkich tych, którzy dzięki swej aktywności i zaradności przez cały okres zaborów przyczyniali się do rozwoju polskich ziem: kulturalnego, społecznego czy gospodarczego, którzy – nawet jeśli nie dożyli niepodległej Polski – byli jej prawdziwymi inżynierami.

Kim byli bohaterowie tej książki – inżynierowie Niepodległej? W XIX i na początku XX w. wielu Polaków trafiało w głąb Cesarstwa Rosyjskiego: w efekcie poboru do wojska, jako zesłańcy skazani za udział w powstaniach lub za działalność polityczną. Inni prowadzili badania, wyjeżdżali do szkół, jako urzędnicy otrzymywali zatrudnienie w najdalszych regionach imperium, rozwijali też swoją działalność gospodarczą. Na początku I wojny światowej na Wschód ruszyły całe masy bieżeńców uciekających przez Niemcami. Wielu z nich, mimo skrajnie trudnych warunków, umiało na rosyjskiej ziemi ze skazańca przeistoczyć się w cenionego naukowca czy podróżnika lub z biednego studenta petersburskiej uczelni – w głównego konstruktora mostów. Rosły fortuny polskich przedsiębiorców

i zdolnych zarządców, którzy imali się różnych zajęć. I to dzięki nim możliwe było zbudowanie w 1918 roku niepodległego państwa.

Autorzy dotarli do wielu źródeł niedostępnych dla polskiego czytelnika i w sposób w bardzo przystępny i w ciekawej formie przedstawiają sylwetki i niezwykłe losy polskich inżynierów, naukowców, wojskowych, przedsiębiorców, którzy zrobili kariery w Cesarstwie Rosyjskim,

a jednocześnie „nieśli ze sobą cywilizację” czy też „byli nosicielami kultury”. Co ważniejsze jednak, świadomie prowadzili działalność patriotyczną, pielęgnując i rozwijając polską kulturę, naukę

i wspierając gospodarkę na ziemiach polskich. Stawali się tym samym zalążkiem przyszłych elit niepodległej Polski – inżynierami Niepodległej.