Mgliste lata dzieciństwa. Wspomnienia z Zamościa

Mgliste lata dzieciństwa. Wspomnienia z Zamościa, Icchok Lejbusz Perec

Pierwszy tom swoich wspomnień Perec – jeden z najsłynniejszych pisarzy jidysz, opublikował w 1913 roku pt. Majne zichrojnes [Moje wspomnienia]. Z powodu śmierci nie zdążył napisać kolejnych tomów. We wstępie określił je jako przede wszystkim klucz do swoich dzieł. Książka zawiera dziewięć rozdziałów koncentrujących się na okresie dzieciństwa i młodości, przedstawia rozwój intelektualny i emocjonalny pisarza. Perec skupia się na procesie swojego kształcenia – tradycyjnej nauce w chederze i bejt-midraszu, ale również na wpływie edukacji mniej formalnej – poprzez własne lektury, kontakt z nie-Żydami, wpływ haskali. Opisując zdarzenia ze swojej biografii, tworzy barwne portrety postaci i miejsc ze wczesnego okresu swego życia (Zamość i Szczebrzeszyn).

Główne powody, dla których warto przetłumaczyć wspomnienia tego autora, są następujące: z perspektywy żydowskiej ukazane są tam warunki życia w Polsce w okresie zaborów, powstanie styczniowe oraz relacje polskożydowskie; jego wspomnienia przedstawiają modelową biografię żydowskiego chłopca, który przechodzi drogę od dzieciństwa warunkowanego tradycją i religią do młodości, będącej okresem otwierania się na postawy oświeceniowe i wpływy zewnętrzne.