10 kroków do zwalczenia pracoholizmu!

07.01.2025

Życie to coś więcej niż praca, ale często zapominamy o tej prostej prawdzie. Coraz głośniej mówi się o idei „work-life balance” i rosnącym problemie wypalenia zawodowego, jednak w codziennym biegu i dążeniu do sukcesu nie zawsze zauważamy, kiedy praca zaczyna dominować nad innymi aspektami życia. Praca, która miała być tylko jednym z elementów codzienności, często stopniowo wkracza w sferę tożsamości, zaburzając równowagę i wypierając czas przeznaczony na rodzinę, zdrowie i pasje. Dla wielu kończy się to skrajnościami, takimi jak pracoholizm – uzależnienie, które zamienia pracę w przymus i prowadzi do fizycznego oraz emocjonalnego wyczerpania, do wypalenia zawodowego.

 

Objawy pracoholizmu — czym się różni od pracowitości?

Pracoholizm jest często odbierany skrajnie, a w najnowszych klasyfikacjach medycznych określony nawet jako jednostka chorobowa. Pracoholizm to takie behawioralne uzależnienie od pracy, które objawia się obsesyjną potrzebą wykonywania obowiązków zawodowych kosztem innych sfer życia, takich jak relacje rodzinne czy zdrowie.

W przeciwieństwie do pracowitości, pracoholizm jest kompulsywnym zachowaniem, które negatywnie wpływa na jakość życia i może prowadzić do wypalenia zawodowego oraz problemów zdrowotnych. W skrajnych formach leczenie tego zaburzenia często obejmuje terapię, której celem jest przywrócenie równowagi między życiem zawodowym a prywatnym.

Nie zawsze pracoholizm przyjmuje skrajne i wyniszczające formy, bywa także, że występują różnorodne odmiany zaburzenia równowagi między pracą, a wieloma aspektami naszego życia, one także mogą powodować obniżenia dobrostanu i prowadzić do wypalenia zawodowego.

W Polsce obserwuje się wzrost liczby przypadków wypalenia zawodowego. Badania wskazują, że około 45% polskich pracowników doświadcza objawów tego syndromu, a 26% z nich cierpi na jego ciężką formę. W szczególności, 43% pracowników sektora technologicznego i zdrowotnego oraz 51% w sektorze finansowym zgłasza symptomy wypalenia zawodowego.

Dodatkowo, raport Fundacji Slowlajf ujawnia, że nawet 70% organizacji działających w Polsce boryka się z problemem wypalenia zawodowego wśród swoich pracowników.

Wzrost liczby przypadków wypalenia zawodowego w Polsce jest zatem potwierdzony przez różne badania i raporty, co wskazuje na potrzebę podjęcia działań mających na celu przeciwdziałanie temu zjawisku.

Życie to coś więcej niż praca — leczenie pracoholizmu

Działaniami takimi może być edukacja, wszelkiego typu zachowania zwiększające wiedzę i świadomość, która jest niezbędna do wglądu w to co realnie dzieje się w naszym życiu i pracy oraz przeciwdziałania temu. Chodzi tu nie tylko odzyskiwaniu równowagi życia i pracy, ale także wprowadzanie trwałych zmiany pozwalających na jej zachowanie.

W książce ,,Życie to coś więcej niż praca. Jak odzyskać równowagę między sferą zawodową i prywatną'' autorstwa Simone’a Stolzoffa, autor dokonuje analizy współczesnej kultury pracy, w której praca stała się głównym wyznacznikiem tożsamości i wartości jednostki. Stolzoff przedstawia pojęcie ,,workizmu", czyli nadmiernego przywiązywania wagi do pracy, które skutkuje tym, że wielu ludzi definiuje siebie przede wszystkim przez swoją karierę.

Stolzoff wyjaśnia workizm jako zjawisko i pokazuje, że jest szerszy i bardziej złożony niż sam pracoholizm, do którego jako zaburzenia tak jak do wypalenia zawodowego może on doprowadzać. Workizm, jest zjawiskiem, w którym praca staje się centralnym elementem tożsamości jednostki, podobnie jak religia.

Określenie to odnosi się do sytuacji, w której ludzie nie tylko zarabiają na życie, ale także poszukują w pracy sensu, spełnienia i tożsamości. Według autora, workizm jest szczególnie powszechny wśród pracowników wysokozarobkowych i osób wykształconych, którzy często traktują swoją karierę jako kluczowy element swojej wartości życiowej i społeczne.

Książka stawia krytyczne pytania na temat naszej relacji z pracą, odwołując się do mitów takich jak „pracuj ciężko, a osiągniesz wszystko” czy „praca może być twoją pasją i sensem życia”. Stolzoff pokazuje, że nieprzemyślane oddanie pracy może prowadzić do wypalenia zawodowego, rozczarowania oraz zaniedbania innych ważnych obszarów życia, jak rodzina, przyjaźnie czy rozwijanie pasji.

Przez historie różnych osób z różnych branż autor ukazuje, jak nadmierne przywiązanie do pracy może prowadzić do kryzysu tożsamości i utraty równowagi życiowej. Zachęca do redefiniowania swoich oczekiwań względem pracy, by traktować ją jako element życia, a nie jego centralny punkt.

Ale nie jest to tylko książka o problemach – Stolzoff oferuje również przemyślane rozwiązania. Zachęca nas, abyśmy spojrzeli na pracę nie jako cel sam w sobie, ale jako środek do osiągnięcia innych wartości. Wspomina o „wystarczająco dobrej pracy”, analogicznie do koncepcji „wystarczająco dobrego rodzicielstwa” brytyjskiego psychoanalityka Donalda Winnicotta. Autor sugeruje, że praca powinna dostarczać nam sensu i stabilności, ale nie powinna pochłaniać całej naszej tożsamości.

10 mitów o pracy na podstawie “Życie to coś więcej niż praca. Jak odzyskać równowagę między sferą zawodową i prywatną” Simone Stolzoffa

W książce dostajemy 10 historii realnych ludzi, pokazujących różne oblicza workizmu, które stanowią źródło wiedzy oraz refleksji, wspierają świadomość i podpowiadają konkretne sposoby działania.

Co istotne, książka unika typowego tonu poradnikowego. Stolzoff nie daje prostych odpowiedzi ani magicznych formuł na szczęście zawodowe. Zamiast tego oferuje inspirację i wzbogacenie perspektywy – pozwala nam spojrzeć na życie przez pryzmat równowagi, niejednoznaczności i, przede wszystkim, elastyczności.

Stolzoff zachęca, byśmy przemyśleli, co tak naprawdę oznacza dla nas „wystarczająco dobra” praca – i abyśmy sami zdecydowali, jaki jest jej zakres w naszym życiu. Sami odnaleźli wspomniane sposoby.

Wypracowali świadome działania, które można śmiało uznać za 10 sposobów na wyleczenie się z pracoholizmu i zapobieganie wypaleniu zawodowemu. Zwłaszcza że to leczenie obejmuje zapobieganie i profilaktykę, leczenie stanów przed nasileniem objawów i działania wspierające wyjście, gdy sytuacja za bardzo się skomplikuje i dojdzie do skrajnych zaburzeń równowagi życia i pracy.

To nie jest kolejna książka o rozwoju kariery, prostych sposobach na efektywność czy podboju korporacyjnego świata. To wezwanie do refleksji i zaproszenie do odzyskania kontroli nad własnym czasem i tożsamością.

,,Życie to coś więcej niż praca'' uświadamia, że prawdziwy sukces to coś więcej niż pieniądze i prestiż – to świadomość, że praca jest ważna, ale nie jest jedyną częścią nas. To nie jest kolejna książka o rozwoju kariery czy podboju korporacyjnego świata. To wezwanie do refleksji i zaproszenie do odzyskania kontroli nad własnym czasem i tożsamością.

10 historii, 10 mitów o pracy jako 10 kompletnych lekcji prowadzących do 10 sposobów wyleczenia z pracoholizmu i zapobiegania wypaleniu zawodowemu.

O którym z nich chciałbyś najpierw przeczytać?

  1. tym jak praca stała się czymś więcej niż tylko pracą
  2. micie, że jesteśmy tym, co robimy. 
  3. micie, że praca może być twoim bogiem.
  4. micie wymarzonej pracy.
  5. micie, że praca decyduje o twojej wartości. 
  6. micie, że w pracy możemy czuć się jak w rodzinie. 
  7. micie, że dłuższa praca zawsze prowadzi do lepszych efektów.
  8. micie wspaniałych dodatków pozapłacowych. 
  9. micie, że status równa się sukces. 
  10. micie granic osobistych.

Pamiętaj, życie to coś więcej niż praca!

Autor

Krzysztof Buda - rozwojowy bibliotekarz, homo bibliofagos, pasjonat i promotor czytelnictwa, autor oraz animator inicjatyw czytelniczych #Readfulness #Bookfulness #Bookfulmeeting #CzytelniaRozwojowa