Polska i inne państwa wobec problemów reparacji i długów zagranicznych w latach 1918-1939

Polska i inne państwa wobec problemów reparacji i długów zagranicznych w latach 1918-1939, Kołodziej Edward

Po I wojnie światowej zwycięska ententa nałożyła na państwa centralne ogromne reparacje, których nie można było w całości wyegzekwować, żądała też od nowo powstałych państw spłaty części zadłużenia Niemiec, Austro-Węgier i Rosji. Stany Zjednoczone postanowiły zaś w 1924 r. zainwestować swe kapitały w gospodarkę niemiecką – licząc na to, że plan Dawesa może być dla finansów USA dobrym rozwiązaniem. Jednocześnie inne państwa, w tym Polska, uzyskały wiele kredytów od banków amerykańskich, a administracja USA z obawy przed konkurencją gospodarczą krajów europejskich utrzymywała wysokie cła na importowane towary z Europy i jednocześnie żądała regularnej spłaty udzielonych pożyczek. Wielki kryzys gospodarczy z lat 1929–1933 był w znacznym stopniu rezultatem nierozwiązania problemów politycznych i finansowych spowodowanych przez I wojnę światową. Jego ofiarą padła zarówno zadłużona w bankach amerykańskich Europa, jak i USA mające nadmiar kapitałów i nadprodukcję towarów. Kryzys spowodował również ogromny wzrost sił nacjonalistycznych w Niemczech, co doprowadziło do faktycznego zlikwidowania spłat reparacji niemieckich i przez to ułatwiło Hitlerowi zdobycie władzy. Edward Kołodziej (ur. 1940) – historyk i archiwista. Absolwent Wydziału Historycznego Uniwersytetu Warszawskiego. Wieloletni pracownik Archiwum Akt Nowych w Warszawie. W latach 1999–2010 wykładowca w Instytucie Historii Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, gdzie uzyskał tytuł profesora zwyczajnego. Jego zainteresowania badawcze obejmują głównie archiwistykę oraz historię okresu międzywojennego (zwłaszcza zagadnienia ruchu zawodowego, migracji ludności, dziejów Polonii, działalności polskiej służby dyplomatycznej i konsularnej oraz historię gospodarczą). Autor i redaktor naukowy ponad 250 publikacji naukowych.