Smyrna 1919-1922

Smyrna 1919-1922, Rek Stanisław

Po I wojnie światowej Turcja znalazła się w gronie państw przegranych i miała zostać mocno okrojona terytorialnie. Władze Grecji ostrzyły sobie zęby na obszary Anatolii, które zamieszkiwała liczna mniejszość grecka. W maju 1919 roku wojska greckie wylądowały w Azji Mniejszej i zajęły Smyrnę (tur. Izmir). Traktat pokojowy zawarty w 1920 roku przez mocarstwa ententy z Turcją był dla niej bardzo niekorzystny. Okręg Smyrny miał pozostać w granicach państwa tureckiego, ale z dużą autonomią i po pięciu latach o jego przyszłości miał przesądzić plebiscyt. Turcy nie pogodzili się z tym. W 1921 roku odtworzona armia turecka powstrzymała grecką ofensywę na Ankarę. W walkach kluczową rolę odegrał gen. Mustafa Kemal, bohater bitwy na półwyspie Gallipoli w 1915 roku. W sierpniu 1922 roku ruszyła kontrofensywa Turków, która doprowadziła we wrześniu do zajęcia Smyrny. Zdobyte miasto ogarnął wielki pożar. Ludność grecka zginęła, uciekła lub została deportowana. Stanisław Rek przybliża okoliczności i przebieg tej mało znanej, okrutnej wojny grecko-tureckiej, w której istotną rolę odegrały mocarstwa europejskie: Wielka Brytania, Francja i Włochy.