Nowy autotematyzm?

Nowy autotematyzm?, Waligóra Agnieszka

Nowy autotematyzm? Metarefleksja w poezji polskiej po roku 1989 ma na celu odświeżenie i przywrócenie badaniom literaturoznawczym pojęcia autotematyzmu, popularnego w XX stuleciu w związku z dominacją paradygmatu strukturalno-semiotycznego oraz żywotnością poetyk modernistycznych, współcześnie zaś odsuniętego czy zapomnianego w wyniku różnego typu przemian następujących po roku 1989. Problematyka ta jest natomiast wyraźnie obecna i niezwykle ważna w najnowszej twórczości literackiej – leży u podstaw najważniejszych dla końcówki XX i początku XXI wieku debat krytycznych, które dotyczyły poezji niezrozumiałej i polityczności sztuki, silnie wiążących się z problemem referencjalności tekstu. Okoliczności te motywują do ponownego zbadania metarefleksyjnych wymiarów współczesnej literatury oraz emancypacyjnego potencjału samozwrotnej liryki. Analizowane są one w odniesieniu do podstawowych dla autotematyzmu kwestii: formy tekstowej, medium języka oraz podmiotu tworzącego, które obudowane zostają teoretycznymi, filozoficznymi i politycznymi kontekstami zjawiska – między innymi jego możliwą nieantropocentrycznością. Problemy te zostają zobrazowane na przykładzie szeregu tekstów poetyckich, między innymi tych autorstwa Krystyny Miłobędzkiej, Andrzeja Sosnowskiego, Tomasza Pułki, Eugeniusza Tkaczyszyna-Dyckiego, Szczepana Kopyta, Joanny Mueller, Edwarda Pasewicza, Macieja Taranka czy Natalii Malek. Agnieszka Waligóra – literaturoznawczyni, krytyczka literacka i tłumaczka. Zajmuje się przede wszystkim rodzimą liryką XX i XXI wieku (jej kontekstami teoretycznymi, filozoficznymi i politycznymi) oraz teorią i praktyką przekładu literackiego i naukowego. Autorka licznych artykułów naukowych, które opublikowano m. in. na łamach „Forum Poetyki”, „Porównań”, „Przestrzeni Teorii”, „Wielogłosu” czy „Przekładańca” oraz licznych monografii wieloautorskich. Redaktorka naukowa monografii Nowy autotematyzm? Metarefleksja we współczesnej humanistyce (Poznań 2021). (Współ)tłumaczyła na język polski teksty Elaine Showalter, Emily Apter, Rebeki L. Walkowitz i Rity Felski. Jako krytyczka współpracuje m. in. z wydawnictwem Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej i Centrum Animacji Kultury w Poznaniu oraz internetową wersją „Czasu Kultury”; publikowała również w „ArtPapierze” i „KONTENCIE”. Poza polonistyką ukończyła także filozofię.